Monetair beleid en inflatie
Monetair beleid is het beleid wat een centrale bank uitvoert. Een centrale bank probeert om met dit beleid de economie te beïnvloeden. De centrale bank van de landen die met de euro betalen is de Europese Centrale Bank (ECB). De ECB probeert doormiddel van de rente invloed uit te oefenen op de economie, dit werkt op de volgende manier:
De economie aanwakkeren
Wanneer er op een bepaald moment te weinig wordt gekocht of de inflatie te laag is volgens de normen van de ECB kan de ECB de rente verlagen. Wanneer de ECB haar rente verlaagd kunnen banken goedkoper bij de ECB lenen, de banken zullen deze lagere rente doorberekenen naar hun klanten. Door de lagere rente gaan mensen minder sparen en meer lenen. Hierdoor zal de vraag naar producten toenemen en zal ook de inflatie stijgen.
De economie afremmen
Wanneer de inflatie op een bepaald moment volgens de ECB te hoog is omdat er bijvoorbeeld te veel vraag is naar producten kan de ECB de rente verhogen. Wanneer de ECB haar rente verhoogd moeten banken meer rente betalen als zij geld bij de ECB lenen. Hierdoor zullen banken liever bij elkaar lenen of meer spaargeld van hun klanten willen. Om meer spaargeld aan te trekken verhoogd de bank de rente op spaarrekeningen. Hiernaast zal de bank ook de rente op leningen verhogen omdat het voor de bank zelf ook duurder is geworden om geld te lenen. Door de stijging van de rente zullen consumenten meer gaan sparen en minder gaan lenen waardoor de vraag naar producten afneemt en hoogte van de inflatie zal afnemen.
Geldschepping
Naast het rente-instrument kan de centrale bank ook doormiddel van geldschepping invloed uitoefenen op de economie. In de EU probeert de Europese Centrale Bank het om via openmarktoperaties de economie aan te wakkeren en/of de inflatie te laten stijgen. De centrale bank koopt dan obligatieleningen van de overheid op die in bezit zijn van banken. Banken ontvangen hierdoor meer geld en kunnen dit vervolgens uitlenen aan hun klanten waardoor de maatschappelijke geldhoeveelheid stijgt.
Wisselkoers
De hoeveelheid geld heeft invloed op de wisselkoers van de munt. Wanneer de maatschappelijke geldhoeveelheid stijgt doormiddel van kwantitatieve verruiming neemt het aanbod van de munt toe. Wanneer het aanbod van de munt stijgt en de vraag naar de munt gelijk blijft zal de munt in waarde dalen, dit wordt depreciatie genoemd. Door deze depreciatie wordt het voor de inwoners van het land duurder om goederen uit het buitenland te importeren en zullen zij meer goederen op de eigen markt produceren. Hiernaast wordt het voor het buitenland goedkoper om goederen in het land te kopen waardoor de export van het land naar het buitenland toeneemt.
Andersom zal wanneer de maatschappelijke geldhoeveelheid daalt het aanbod van de munt afnemen. Wanneer het aanbod afneemt en de vraag naar de munt gelijk blijft zal de munt in waarde stijgen, dit wordt appreciatie genoemd. Door deze appreciatie wordt het goedkoper om producten uit het buitenland te importeren en zal dit meer gedaan worden. Tegelijkertijd wordt het voor het buitenland duurder om producten uit het land te kopen waardoor de export van het land naar het buitenland zal afnemen.