IS-MB-GA-model analyseren
Het IS-MB-GA-model is een model dat bestaat uit drie curves: de IS-curve, MB-curve en GA-curve. Met deze drie curves kun je de relatie tussen rente, inflatie en het nationaal inkomen analyseren.
Op deze pagina kijken we naar een voorbeeld van een verandering door een overheidsingreep.
Uitgangssituatie
Gegeven is de volgende situatie. De punten bij de uitgangssituatie geven we aan met 0.
Overheidsingreep
De overheid wil de bestedingen verhogen. De regering besluit hiervoor de belastingen te verlagen.
Door de belastingen te verlagen stijgen de bestedingen met het besteedbaar inkomen. Hierdoor stijgen de totale bestedingen, zonder dat de rente veranderd. Door de gestegen bestedingen moeten bedrijven meer produceren en stijgen de inkomens in het land.
Dit zorgt voor de volgende veranderingen in de grafiek. De nieuwe situatie geven we aan met 1.
Op de GA-curve kun je zien dat door deze overheidsingrijp ook de inflatie stijgt.
In letters:
B↓ → c↑ → C↑ → Y↑ → π↑
Reactie van de markt en centrale bank
De verhoging van de inflatie zorgt voor een reactie van zowel de markt (de bedrijven) en de centrale bank.
De centrale bank wil de inflatie constant houden en gebruikt hiervoor de rente. Door de rente te veranderen kan zij de inflatie controleren. De centrale bank zal de rente gaan verhogen.
Door de inflatie stijgen de prijzen in het land. Hierdoor neemt de koopkracht van gezinnen af. De gezinnen zullen hierdoor meer loon vragen aan de bedrijven, waardoor de productiekosten van de bedrijven toenemen. Hierdoor zullen bedrijven een hogere prijs gaan vragen voor dezelfde hoeveelheid goederen. Hierdoor stijgt de lijn van het geaggregeerde aanbod.
Dit zorgt voor de volgende veranderingen in de grafiek.
In letters is de hele verandering nu:
B↓ → c↑ → C↑ → Y↑ → π↑ → MB↑ + GA↑ → π↑
Lange termijn
Als je goed kijkt zie je in het laatste deel een herhaling. De reactie op de inflatiestijging zorgt uiteindelijk weer voor een nieuwe inflatiestijging:
π↑ → MB↑ + GA↑ → π↑
Deze cyclus zal blijven doorgaan totdat het originele evenwicht bij Y0 weer is bereikt:
Je ziet nu dat het verlagen van de belastingen volgens het model uiteindelijk geen positief effect heeft op het inkomen: het verschil zal volledig worden gecompenseerd door inflatie en rentestijgingen.