Belastingen in het keynesiaanse kruis
Het effect van belastingen kun je terugvinden in het keynesiaanse kruis. Door een verandering van de belastingen veranderen de bestedingen van gezinnen.
De multiplier geeft aan dat geld dat wordt uitgegeven door de overheid uiteindelijk meer inkomen oplevert dan de originele overheidsbesteding. Ondanks dat hebben belastingen een negatief effect op het inkomen.
De formule voor de bestedingslijn was als volgt:
bestedingen = C0 + c(Y − B) + I0 + O
De bestedingen op basis van het besteedbaar inkomen (c, hierboven vetgedrukt) nemen af wanneer de belastingen stijgen. Dit betekent dat de bestedingslijn zal gaan dalen wanneer de belastingen stijgen. Als we dit weergeven in letters krijg je:
B↑ → c↓
Inverdieneffecten
Ondanks dat de bestedingslijn zal gaan dalen wanneer de belastingen stijgen, zullen een deel van de belastingen onmiddelijk worden besteed door de overheid. Deze overheidsbestedingen leveren zoals altijd inkomen op, zoals we kunnen zien bij de multiplier. Een deel van dit inkomen wordt ook verdient door mensen die eerder werkloos waren, waardoor de overheid in deze situatie minder sociale uitkeringen hoeft te betalen.
Het effect dat een verhoging van de belasting op korte termijn inkomen creëeren, noemen we inverdieneffecten.
Als we dit weergeven in letters krijg je:
B↑ → O↑ → Y↑
Uitverdieneffecten
Op dezelfde manier waarop een stijging van de belastingen op korte termijn inkomen creëert, wordt het inkomen in een land op korte termijn verlaagd wanneer de belastingen worden verlaagd. Dit komt doordat hierdoor de overheidsbestedingen ook afnemen, waardoor sommige projecten van de overheid worden gestopt. Het werk aan deze projecten levert inkomen op, wat nu verloren gaan.
Als we dit weergeven in letters krijg je:
B↓ → O↓ → Y↓