Meeliftgedrag
Meeliftgedrag ontstaat wanneer iemand zonder betaling kan profiteren van de inspanning van een ander. Meeliftgedrag verklaart voor een groot deel waarom de markt zelf geen collectieve goederen kan produceren maar dat de overheid dit moet doen.
Het land Economia kent van tijd tot tijd heftige regenval waarbij de rivieren tot ver buiten hun oevers kunnen treden en grote delen van het land onder land komen te staan. De regering van Economia wil de dijken van het land verhogen om het achterliggende land beter te beschermen tegen het hoge water. Meneer A krijgt net als alle andere inwoners de vraag of hij vrijwillig wil bijdragen aan de kosten van het verhogen van de dijken.
Wanneer de dijken er niet komen leid elke inwoner van Economia €5 verlies door het eigen risico wat zij moeten betalen bij de schade die door de overstroming veroorzaakt wordt. De kosten voor het aanleggen van de dijk zijn €5 per inwoner. Wanneer de dijk er komt levert dit €10 extra op voor elke inwoner omdat zij door de betere dijken minder verzekeringspremie hoeven te betalen.
Meneer A maakt voor zichzelf de volgende opbrengstenmatrix:
| Inwoners van Economia | |||
| Wel bijdragen | Niet bijdragen | ||
| Meneer A | Wel bijdragen | €5 , €5 | −€10 , −€5 |
| Niet bijdragen | €10 , €5 | −€5 , −€5 | |
Toelichting:
- Als Meneer A net als alle andere inwoners €5 mee betaald aan de nieuwe dijken kost het hen €5 maar levert het hen ook €10 aan besparingen op, de opbrengst is €5.
- Wanneer meneer A niet meebetaald en de andere inwoners wel is de opbrengst voor meneer A €10 (minder verzekeringspremie) en voor de andere inwoners €5 (€10 − €5 = 5)
- Wanneer Meneer A wel meebetaald maar de andere inwoners niet komen er geen dijken en verlies iedereen −€5 door de schade. Hiernaast is meneer A ook de €5 kwijt die hij heeft betaald voor de dijken waardoor zijn opbrengst −€10 wordt.
- Wanneer zowel meneer A en de ander inwoners niet meebetalen is de schade bij alle inwoners €5.
Wanneer we economisch spel oplossen zien we dat zowel meneer A als de inwoners van Economia een dominante strategie hebben. Meneer A kan bij elke keuze van de andere inwoners het best niet bijdragen, de andere inwoners kunnen het best wel bijdragen ongeacht de keuze van meneer A. Hierdoor ontstaat er een evenwicht in punt {niet bijdragen, wel bijdragen}.
| Inwoners van Economia | |||
| Wel bijdragen | Niet bijdragen | ||
| Meneer A | Wel bijdragen | €5 , €5 | −€10 , −€5 |
| Niet bijdragen | €10 , €5 | −€5 , −€5 | |
In dit voorbeeld zien we het meeliftgedrag, meneer A lift mee op de betaling van de andere inwoners van het land door zelf niet bij te dragen aan de betaling van de dijken. Het probleem hiervan is deze opbrengstenmatrix er voor elke inwoner hetzelfde uitziet en het voor elke inwoner individueel gezien het best is om niet bij te dragen en mee te liften op de bijdrage van de andere inwoners. Wanneer alleen alle inwoners niet bijdragen komen er geen dijken. De enige oplossing hiervoor is dat de overheid van Economia de bijdrage verplicht stelt voor iedereen.