Constantewaardespel
Een constantewaardespel is een bijzonder economisch spel. Bij een constantewaardespel betekent winst voor de één een gelijke hoeveelheid verlies voor de ander. Veel sporten zijn een soort constantewaardespel: als een voetbalteam de eerste goal maakt in een wedstrijd staan zij evenveel goals voor als het andere team achter staat. Het probleem bij constantewaardespelen is dat de meeste oplossingen voor economiespelen niet werken. Neem bijvoorbeeld de volgende situatie. John en Bas willen een film kijken. Bas wil alleen graag naar de bioscoop en John wil de film graag thuis bekijken. Als ze beide thuis de film bekijken is de opbrengst voor John 2 en voor Bas 1. Als ze naar de bioscoop gaan is de opbrengst voor John 1 en voor Bas 2. Gaan ze niet samen maar alleen is de opbrengst voor beide 0. Hieruit volgt de volgende opbrengstenmatrix:
| Bas | |||
| Thuis blijven | Bioscoop | ||
| John | Thuis blijven | 2,1 | 0,0 |
| Bioscoop | 0,0 | 1,2 | |
Er ontstaan nu twee evenwichten. Om de oplossing van dit spel te vinden kijken we naar de oplossingen van het gevangenendilemma:
- Sociale normen: er bestaat geen sociale norm die één van beide mogelijkheden onmogelijk maakt.
- Collectieve dwang: voor een situatie onder twee vrienden bestaat geen mogelijkheid voor collectieve dwang.
- Kijken naar collectieve opbrengsten: de collectieve opbrengst van beide evenwichten is gelijk.
De enige overgebleven mogelijkheid is een bijzondere vorm van zelfbinding genaamd verzonken kosten.