Anticyclisch conjunctuurbeleid
De overheid kan met haar begrotingsbeleid invloed uitoefenen op de conjunctuurbeweging van de economie. Een anticyclisch beleid zorgt ervoor dat de conjunctuurgolf minder diepe dalen heeft en minder hoge pieken heeft. Het tegenovergestelde van anticyclisch conjunctuurbeleid is procyclisch conjunctuurbeleid.
Bij een laagconjunctuur
Wanneer een overheid een anticyclisch begrotingsbeleid voert neemt de overheid de volgende beslissingen bij een laagconjunctuur.
- Vergroten eigen uitgaven Door het vergroten van de eigen uitgaven ontstaat er meer vraag, hierdoor neemt de consumptie toe en is er meer productie. Door de stijging van de productie zijn er meer arbeiders nodig en daalt de conjuncturele werkloosheid.
- Belastingen verlagen Door de belastingen te verlagen houden consumenten meer inkomen over, hierdoor ontstaat er meer vraag en zal de productie toenemen. Door de stijging van de productie zijn er meer arbeiders nodig en daalt de conjuncturele werkloosheid.
Door de stijging van de overheidsuitgaven en een daling van overheidsinkomsten (belastingen) zal er een staatsschuld ontstaan. Deze staatschuld verhoogd de kosten en uitgaven in de toekomst.
Het beleid heeft niet altijd het gewenste effect, het kan zijn dat de consumenten het geld wat zij overhouden door de lagere belastingen niet extra gaan uitgeven maar juist gebruiken om te sparen. Hierdoor zal de consumptie niet toenemen. Hiernaast kan een deel van het geld weglekken naar het buitenland omdat consumenten meer producten gaan importeren.
Bij een hoogconjunctuur
Wanneer een overheid een anticyclisch begrotingsbeleid voert neemt de overheid de volgende beslissingen bij een hoogconjunctuur.
- Verlagen eigen uitgaven Door het verlagen van de eigen uitgaven neemt de vraag af. Hierdoor neemt de overbesteding af waardoor de bestedingsinflatie daalt.
- Belastingen verhogen Door de belastingen te verlagen houden consumenten minder geld over waardoor de vraag afneemt. Door de afname van de vraag neemt de overbesteding af en daalt de bestedingsinflatie.
Tijdens de periode van hoogconjunctuur ontvangt de overheid meer dan dat het uitgeeft, deze extra inkomsten kan de overheid gebruiken om de staatschuld die tijdens de periode van laagconjuncuur is ontstaat af te lossen
Anticyclisch conjunctuurbeleid zorgt voor minder diepe dalen en minder hoge pieken.
Anticyclisch conjunctuurbeleid in de praktijk
In de praktijk is het anticyclisch conjunctuurbeleid van de overheid lastig om te volgen. In tijden van een laagconjunctuur zullen politici het wel zien zitten om de overheidsuitgaven te verhogen en de belastingen te verlagen. Dit zijn namelijk populaire beslissingen die de inwoners van het land graag zien gebeuren. Echter is het verlagen van de overheidsbestedingen en het verhogen van de belastingen in tijden van een hoogconjunctuur geen populaire beslissing en wordt dit vaak niet gedaan door politici uit angst om kiezers te verliezen.