Oefentoets concept Samenwerken en onderhandelen

Vraag 1

Tijdens Carnaval zijn er elk jaar wel een aantal nieuwe carnavalskrakers te horen. Twee artiesten die de afgelopen jaren veel carnavalskrakers hebben gescoord zijn Snollebollekes en Lamme Frans. Elk jaar moeten deze artiesten de keuze maken om een nieuwe carnavalskraker uit te brengen of om dit niet te doen. Wanneer beide artiesten dit niet doen zullen zij nog steeds geboekt worden en is de winst die zij maken tijdens het carnavalsweekend €30. Maken zij wel een nieuw nummer dan zullen zij nog vaker geboekt worden tijdens dit weekend, maar het maken van een nieuw nummer brengt ook kosten met zich mee. Zo moet er een videoclip gemaakt worden en promotie gemaakt worden. Wanneer één artiest een nieuwe kraker uitbrengt zal zijn opbrengst €40 zijn en die van de andere artiest zal €20 zijn. Brengen beide artiesten een nieuw nummer uit dan is de opbrengst van beide artiesten €25. De extra boekingen leveren dan minder op dan de extra kosten die ontstaan. In de volgende opbrengstenmatrix staan de opbrengsten van beide artiesten.

		Lamme Frans
		Geen nieuwe carnavalskraker	Wel nieuwe carnavalskraker
Snollebollekes	Geen nieuwe carnavalskraker	€30,€30	€20,€40
Snollebollekes	Wel nieuwe carnavalskraker	€40,€20	€25,€25

Welke uitkomst verwacht je wanneer beide artiesten niet met elkaar overleggen?

Vraag 2

Is er in het voorbeeld van Snollebollekes en Lamme Frans uit vraag 1 sprake van een gevangendilemma?

Leg je antwoord uit.

Vraag 2

In de Spaanse badplaats Roses bevinden zich twee hotels, Aqua resort en Sea view. In de onderstaande opbrengsten matrix staan de opbrengsten van beide hotels wanneer zij geen prijsverlaging toepassen en wanneer zij besluiten dit wel te doen. Er is sprake van een gevangendilemma en de uitkomst van het spel is gegeven.

		Sea view
		Geen prijsverlaging	Wel prijsverlaging
Aqua resort	Geen prijsverlaging	€80,€80	€40,€100
Aqua resort	Wel prijsverlaging	€100,€40	€60,€60

Hoe zouden beide ondernemingen punt [geen prijsverlaging, geen prijsverlaging] kunnen bereiken wanneer zij niet onderhandelen?

Vraag 4

		Hendriksshop
		Geen uitverkoop	Wel uitverkoop
De winkel van Schinkel	Geen uitverkoop	€10.000,€10.000	€60.000,€12.000
De winkel van Schinkel	Wel uitverkoop	€12.000,€60.000	€80.000,€80.000

Welke uitkomst verwacht je wanneer beide artiesten niet met elkaar overleggen?

Vraag 5

Vakbonden komen op voor de rechten en salarissen van werknemers. Vakbonden onderhandelen bijvoorbeeld samen met werkgevers over de hoogte van de lonen en de werkomstandigheden. Iedereen kan lid worden van een vakbond, maar dit hoeft niet. Lid worden van een vakbond kost €20 per maand. Wanneer er voldoende mensen lid zijn van de vakbond heeft de vakbond meer macht en kan het beter onderhandelen over de salarissen. Wanneer veel mensen lid zijn van een vakbond is het loon €60 hoger. Dit hogere loon is niet alleen voor vakbondsleden maar voor iedereen in de sector. Hieronder zie je de opbrengstenmatrix met daarin de opbrengsten wanneer jij wel of geen lid wordt van een vakbond.

		Andere vakbondsleden
		Wel lid	Niet lid
Jij	Wel lid	€40,€40	€−15,€0
Jij	Niet lid	€60,€40	€0€0

Wanneer jij je dominante strategie volgt, wordt je dan wel of geen lid van de vakbond?

Welk begrip past er het best bij je gedrag wat je laat zien door je dominante strategie te volgen?

Vraag 6

Uit een krant:

Er is een parkeertarievenoorlog uitgebroken tussen de twee parkeergelegenheden bij vliegveld Aeroport. Vorige week opende prijsvechter Budget Parking (BP) de slagbomen van haar gloednieuwe parkeergelegenheid, een kilometer verwijderd van het vliegveld. Nog geen week later heeft BP haar parkeertarieven al verlaagd. Victor Valet, eigenaar van BP: “Bij ons leidt een prijsverlaging tot meer omzet. Onze parkeergelegenheid ligt iets verder van het vliegveld af dan die van onze concurrent Central Parking (CP), maar de consument let bij parkeren uitsluitend op de prijs en zal daarom massale kiezen voor Bp. En massa is kassa. Acht uur parkeren is bij BP bijna 80% goedkoper dan bij CP.”. De woordvoerder van CP kondigt aan dat CP zal reageren met een tariefsverlaging.

Op de lokale omroep wordt een econoom geïnterviewd over de werking van de prijzenoorlog.

De econoom:

“Stel dat BP en CP de tariefsverlaging nog niet hebben ingevoerd en voor de eenmalige en gelijktijdige beslissing staan: wel of geen tariefsverlaging. De veranderingen van de winst in deze situatie heb ik het volgende schema gezet en zoals u ziet…”

		Central Parking
		Tarief handhaven	Tarief verlagen
Budget Parking	Tarief handhaven	+0%,+0%	−8%,+10%
Budget Parking	Tarief verlagen	+10%,−8%	+5%,+5%

De interviewer:

“Ja, ik zie het al. Er is hier sprake van een gevangendilemma.”

Heeft de interviewer gelijk met zijn uitspraak over het gevangendilemma? Licht je keuze toe.

Vraag 7

Bij welke marktvorm zal een prijzenoorlog het vaaks voorkomen?

Vraag 8

Op de markt voor voetbalschoenen zijn twee grote bedrijven actief die 90% van de markt in hun bezit hebben. Dit zijn Nike en Adidas, beide bedrijven kunnen hun prijzen verlagen met 10% waardoor zij meer klanten zullen krijgen of zij kunnen ervoor kiezen om hun prijzen onveranderd te laten. Een econoom heeft deze markt bestudeerd en komt met de volgende conclusies:

Als beide bedrijven hun prijs verlagen, stijgt de winst van beide bedrijven met €5 miljoen.
Als uitsluitend Nike zijn prijs verlaagt, stijgt de winst van dit bedrijf met €15 miljoen.
Als uitsluitend Adidas zijn prijs verlaagt, stijgt de winst van dit bedrijf me €13 miljoen.
In het geval dat slechts één van beide bedrijven zijn prijs verlaagt, stijgt de optelsom van de winsten van beide bedrijven met €8 miljoen.

Vul de volgende opbrengstenmatrix in, zet voor het getal een + of een -.

		Adidas
		Geen prijsverlaging	Wel prijsverlaging
Jij	Geen prijsverlaging	,	,
Jij	Wel prijsverlaging	,	,

Vraag 9

Jardinië en Bardinië zijn twee kleine eilanden met allebei een eigen bestuur. Allebei de landen staan voor de keus om wel of niet het btw percentage te verhogen. Wanneer in beide landen de btw verhoogd wordt neemt de btw-opbrengsten voor beide landen toe met 5 miljoen euro. Wanneer alleen een van beide landen de btw verhoogd zullen veel eilandbewoners naar het andere eiland gaan om hun boodschappen in te slaan waardoor de btw inkomsten afnemen met 1 miljoen euro.

De btw inkomsten in het andere land nemen dan toe met 2 miljoen. Verhoogd geen van beide landen zijn btw dan zijn er geen extra btw inkomsten.

De regering van Jardinië is van plan om deze week al de knoop door te hakken om wel of geen hogere btw-tarieven in te voeren. De regering van Bardinië wil hier volgende maand pas een belsuit over nemen als Jardinië een keus heeft gemaakt. Een econoom heeft de volgende beslisboom gemaakt met daarin de keuzes en de opbrengsten bij elke keuze voor zowel Jardinië als Bardinië.

Bekijk de beslisboom.

a. Welke uitkomst kan je verwachten?

b. Wat zou de uitkomst zijn wanneer niet een van beide landen als eerst beslist om de btw-verhoging wel of niet in te voeren maar tegelijkertijd een keuze moeten maken? (Tip: Maak een opbrengstenmatrix)