Parelhandel

Geschikt voor: havo & vwo

Lesdoel: na het uitvoeren van deze werkvorm …

hebben leerlingen inzicht gekregen in de totstandkoming van de evenwichtsprijs.
weten leerlingen wat het consumentensurplus en het producentensurplus is.
(uitbreiding 1) weten leerlingen wat de gevolgen van een minimumprijs is.
(uitbreiding 2) weten leerlingen wat de gevolgen van een maximumprijs is.
(uitbreiding 3) weten leerlingen dat de prijs stijgt als het aantal aanbieders afneemt omdat de marktmacht van de overgebleven aanbieders is gestegen.

Tijd: 30+ minuten

Benodigdheden

Vragers- en aanbiederskaarten
Transactieformulieren (voor elke leerling één)
Overzichtsformulier

Werkwijze

Verdeel de klas op in twee gelijke groepen, een groep is de vragers de andere groep de aanbieders. Wanneer er een oneven aantal leerlinge is, laat dan een leerling de notulist zijn. Tijdens de hele werkvorm houden de leerlingen dezelfde rol. Elke leerling krijgt een transactieformulier waarop de leerling zelf elke keer de prijs van zijn kaart, de overeengekomen prijs en zijn verlies of winst op noteert.

Het experiment bestaat uit een aantal rondes van vijf minuten. In een ronde proberen leerlingen om zoveel mogelijk parels te verhandelen en om hiermee winst te behalen. De winst kan zowel behaald worden door de vragers als de aanbieders. Aan het begin pakken alle spelers een van de vragers- of aanbiederskaarten. Op deze kaarten staat een prijs, voor de aanbieders is dit de prijs waarvoor zij hun parel minimaal willen verkopen, komen zij doormiddel van onderhandelen op een hogere prijs terecht dan maken zij winst. Op de kaart van de vragers staat de maximumprijs waarvoor zij een parel willen kopen, komen zij doormiddel van onderhandelen op een lagere prijs uit dan hun maximumprijs dan maken zij winst.

Wanneer de docent start zegt mogen de vragers en de aanbieders beginnen met het onderhandelen. De uiteindelijke onderhandelde prijs moet altijd in hele euro’s zijn. Centen bestaan niet in dit spel. Leerlingen mogen bij het onderhandelen niet hun kaart aan iemand anders laten zien. Bij het onderhandelen mogen leerlingen verlies maken bij het kopen of verkopen van een parel, dit gebeurt wanneer de parel voor de vrager voor een hogere prijs wordt gekocht dan op het kaartje staat of wanneer de parel voor een lagere prijs wordt verkocht dan op het kaartje staat.

Wanneer een parel is verhandeld noteren de leerlingen de prijs die op hun kaart stond op het transactieformulier en de uiteindelijk onderhandelde prijs.

Wanneer de leerling dit heeft genoteerd mag de leerling zijn kaart aan de docent geven en een nieuwe kaart pakken en weer opnieuw beginnen te onderhandelen. Laat de leerling zoveel mogelijk kaarten verhandelen binnen de vijf minuten. Wanneer een leerling in de vijf minuten geen parel koopt of verkoopt geldt het bedrag op de vragers- of aanbiederskaart als verlies.

Aan het eind van elke ronde krijgen de leerlingen de tijd om hun winst (of verlies) van die ronde uit te rekenen op hun transactieformulier. Vervolgens inventariseert de docent het aantal verkochte parels voor elke prijs op het overzichtsformulier op het bord. De informatie hierop kan de leerlingen helpen bij de volgende ronde(s).

Spel het spel meerdere rondes van vijf minuten, wanneer het spel meerdere rondes gespeeld wordt zullen de prijzen steeds meer bij elkaar komen. Leg de leerlingen uit dat op deze manier een evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid ontstaat op een markt wanneer er nog meer rondes gespeeld zouden worden.

Laat aan het eind van het spel de leerlingen hun totale winst of verlies uitrekenen. De leerling met de hoogste winst is de winnaar.

Nabespreking

Bij de nabespreking van de werkvorm kunnen de volgende vragen aan leerlingen worden gesteld:

Vraag leerlingen die geld hebben verdiend hun hand op te steken en vervolgens om leerlingen die geld hebben verloren om geld op te steken.
Vraag leerlingen die winst hebben gemaakt waarom zij winst hebben gemaakt.
Vraag leerlingen die verlies hebben gemaakt waarom zij verlies hebben gemaakt.
Vraag leerlingen waarom de markt goed werkte.
Voor welke prijs werd een parel het vaakst verkocht? (Gebruik hierbij het overzichtsformulier)
In welke ronden lagen de prijzen het dichtstbij elkaar? Hoe kwam dit?

Uitbreidingen

Het is mogelijk om de volgende uitbreidingen bij deze werkvorm te gebruiken om op die manier de minimumprijs, maximumprijs en een duopolie uit te leggen. De uitbreidingen kunnen gespeeld worden in dezelfde les als het basisspel, maar het werkt ook heel goed om deze uitbreidingen later te spelen wanneer de onderwerpen behandeld worden. Verwijs hierbij terug naar de eerste keer dat de leerlingen het spel speelden of speel nog een ronde zonder de nieuwe uitbreidingen.

Uitbreiding 1 minimumprijs

Vertel de leerlingen dat de overheid de parel markt erg belangrijk vindt voor de economie van het land en dat zij er zeker van willen zijn dat de aanbieders van parels voldoende winst maken om te blijven bestaan. Om dit te bereiken stelt de overheid een minimumprijs in van €49,-.

Speel het spel een ronde met deze uitbreiding. In deze ronde zullen veel vragers ervoor kiezen om geen parel te kopen omdat zij de prijs te hoog vinden. Aanbieders komen niet van hun parels af en er ontstaat een aanbodoverschot/vraagtekort.

Uitbreiding 2 maximumprijs

Vertel de leerlingen dat de overheid besluit om een maximumprijs in te stellen op de parel markt. De overheid doet dit omdat de overheid het belangrijk vindt dat alle inwoners van het land een parel kunnen kopen. De maximumprijs die de overheid instelt is €37,50.

Speel het spel een ronde met deze uitbreiding. In deze ronden zullen veel aanbieders besluiten om hun parel niet te verkopen omdat de prijs te laag is. Er zijn echter wel veel vragers en er ontstaat een vraagoverschot/aanbodtekort.

Uitbreiding 3 duopolie

Wijs in deze ronde maar twee aanbieders aan, de rest van de leerlingen is een koper. Geef elke aanbieder een hoek van het lokaal en de helft van de aanbodkaarten. De aanbieders moeten nog steeds na elke verkoop een nieuwe kaart pakken.

In deze ronde zal de markt nog steeds goed werken, er zullen iets minder transacties zijn en de prijs zal iets stijgen omdat er meer competitie is.

Deze werkvorm is gebaseerd op een YouTube-video van Jacob Clifford.